Kunstmatige Intelligentie (AI) is een van de meest opwindende technologieën van deze tijd. Van gezondheidszorg tot transport en energie, de mogelijkheden zijn eindeloos. Maar met de groei van AI komen ook nieuwe uitdagingen. De Europese Unie heeft daarom een ambitieuze wetgeving geïntroduceerd die AI-systemen op een veilige, transparante en verantwoorde manier moet reguleren. De EU AI Act, die in februari 2025 van kracht wordt, heeft grote gevolgen voor bedrijven die AI gebruiken. In deze blog ontdek je wat de wetgeving inhoudt, wat de verplichtingen voor bedrijven zijn en hoe jij je kunt voorbereiden.
Wat is de EU AI wetgeving?
De EU AI Act is een wettelijk kader dat AI-regulering in de Europese Unie standaardiseert. De wet legt vast hoe AI-systemen moeten worden geanalyseerd en geclassificeerd op basis van het risico dat ze met zich meebrengen. Van AI-toepassingen die minimaal risico vormen tot systemen die onaanvaardbare risico’s met zich meebrengen, de wet stelt duidelijke eisen voor bedrijven.
In de wet worden AI-systemen ingedeeld op basis van het risico dat ze voor de veiligheid en fundamentele rechten van gebruikers vormen. Er zijn drie hoofdgroepen:
-
Onaanvaardbaar risico – AI-systemen die een bedreiging vormen voor de rechten van mensen, zoals systemen die gedragsmanipulatie mogelijk maken of gezichtsherkenning op afstand, zullen verboden worden.
-
Hoog risico – AI-systemen die de veiligheid of rechten van mensen negatief kunnen beïnvloeden, zoals AI in de gezondheidszorg, transport en wetshandhaving, moeten worden beoordeeld en voldoen aan strenge eisen.
-
Lage risico’s – veel AI-systemen vallen onder lichtere regulering, maar moeten toch regelmatig worden gecontroleerd.
Wat bedrijven moeten weten: AI-beleid en geletterdheid
De AI-wetgeving vereist niet alleen dat AI-systemen voldoen aan de regelgeving, maar ook dat bedrijven duidelijke interne beleidsmaatregelen ontwikkelen. Dit houdt in dat bedrijven een AI-beleid moeten opstellen, waarin wordt beschreven hoe AI-systemen op een verantwoorde manier worden gebruikt.
Bovendien moeten bedrijven ervoor zorgen dat hun medewerkers AI-geletterd zijn. Dit betekent niet dat iedereen een AI-expert moet zijn, maar dat medewerkers voldoende kennis hebben om AI-toepassingen correct en veilig te gebruiken. AI-kennis moet in elke laag van de organisatie aanwezig zijn, van het management tot de medewerkers die dagelijks met AI werken.
Verboden AI-systemen en boetes
Een belangrijk aspect van de EU AI Act is het verbod op AI-systemen die als onaanvaardbaar risico worden geclassificeerd. Dit omvat bijvoorbeeld systemen die sociale scoring gebruiken of gedragsmanipulatie mogelijk maken. Bedrijven moeten hun AI-systemen regelmatig evalueren om ervoor te zorgen dat ze niet in strijd zijn met deze verboden. Het niet naleven van de wetgeving kan leiden tot zware boetes, tot 35 miljoen euro of 7% van de wereldwijde omzet van een bedrijf.
Transparantievereisten en innovatie
Naast het verbod op gevaarlijke toepassingen, stelt de wetgeving ook eisen op het gebied van transparantie, vooral voor generatieve AI zoals ChatGPT. AI-systemen moeten duidelijk maken wanneer inhoud door AI is gegenereerd, en generatieve AI-modellen moeten zo worden ontworpen dat ze geen illegale inhoud produceren. Daarnaast zullen de meer geavanceerde AI-modellen, zoals GPT-4, rigoureus geëvalueerd worden om systemische risico’s te voorkomen.
De wet biedt ook kansen voor innovatie, door start-ups en kleine bedrijven de mogelijkheid te geven om AI-modellen te testen voordat ze op de markt worden gebracht. Nationale autoriteiten moeten een testomgeving creëren die de werkelijke omstandigheden simuleert, zodat bedrijven veilig kunnen experimenteren en innoveren.
Volgende stappen voor bedrijven
De EU AI Act zal op 2 februari 2025 volledig van kracht worden. Bedrijven moeten zich nu voorbereiden door AI-beleid te ontwikkelen, medewerkers op te leiden en AI-systemen te evalueren. Belangrijke deadlines voor bedrijven zijn:
- Verboden systemen: systemen die gebruik maken van gezichtsherkenning, systemen die social scoring toepassen of gedragsmanipulatie mogelijk maken, zijn vanaf 02/02/2025 verboden.
- Hoog risico systemen: voor systemen met hoog risico geldt een langere voorbereidingstijd, maar ze moeten na 36 maanden voldoen aan de wetgeving.
AI en de toekomst
De komst van de EU AI Act biedt zowel kansen als verantwoordelijkheden voor bedrijven. Door AI op een veilige en transparante manier te implementeren, kunnen bedrijven profiteren van de voordelen van AI, zonder de rechten van mensen in gevaar te brengen. Het is essentieel dat bedrijven nu beginnen met hun voorbereidingen, van het opstellen van AI-beleid tot het trainen van medewerkers in AI-geletterdheid. Wil jij meer leren over de impact van AI en hoe je bedrijf zich kan voorbereiden op de wetgeving? Ontdek dan ons opleidingsaanbod over AI en zet AI veilig en correct in, mét een strategische meerwaarde voor jouw organisatie!
Op 25/02/2025 organiseren wij bovendien een webinar 'AI in jouw organisatie: van policy tot implementatie'
Bronnen: